konkurs Gdynia Pirs Przyszłości 2021
współpraca: Michał Motyl
koncepcja urbanistyczno-architektoniczna będąca wyrazem przekonania, że przestrzeń reprezentacyjna może być przyjazna, przestrzeń wielofunkcyjna nie musi być pusta, a codzienność i lokalność mają ogromną wartość
Gdynia funkcjonuje w powszechnej świadomości ludzi jako perła modernizmu, ikona nowoczesności, a zawdzięcza to spójnej modernistycznej architekturze, która powstała w jednym okresie jako inicjatywa prywatnych inwestorów. Nowoczesność gdyńskiej architektury nie szła jednak w parze z urbanistyką centralnej przestrzeni miejskiej, która zatrzymała się na osiowych XIX-wiecznych założeniach i zostaje w tyle do dziś. By to nadrobić współczesna Gdynia powinna stawiać na stałą i dynamiczną zmianę, nieustanną redefinicję status quo. Tworzyć przestrzeń publiczną, która jest elastyczna, odporna, zielona i przyjazna, traktować miasto jako “dzieło otwarte”.
GDYNIA CODZIENNIE to projekt, który za najważniejszych użytkowników przestrzeni publicznej uznaje mieszkańców i to ich komfortowi podporządkowuje wiele decyzji. To projekt, który zakłada możliwie dużą elastyczność i wielofunkcyjność, ale nie kosztem codzienności ludzi, którzy będą korzystać z tej przestrzeni najczęściej. Żywotność wydaje się być ważniejsza niż kompozycja i otwarcia widokowe, szczególnie w miejscu, które w tym momencie jest uznawane za puste i nieprzyjazne. By to osiągnąć stawiamy przede wszystkim na deformalizację, zmiękczone formy i dużo zieleni, którą można deptać. Radykalnie zmieniamy układ komunikacyjny, dzięki czemu zyskujemy dużo przestrzeni i niemal niezakłócony ruch pieszo-rowerowy przez całą długość założenia. Zachowujemy drobny handel i charakterystyczne nadmorskie budki z goframi, ale przenosimy je do bardziej uporządkowanej przestrzeni hali gastronomiczno-targowej. W naszej wizji Pirs przyszłości wreszcie odzwierciedla nowoczesne aspiracje miasta do bycia otwartym, ekologicznym, przyjaznym dla mieszkańców i atrakcyjnym dla turystów.
Punktem wyjścia do stworzenia koncepcji urbanistyczno-architektonicznej były decyzje dotyczące rozwiązań komunikacyjnych, które wpłynęły na znaczne powiększenie dostępnej dla pieszych przestrzeni publicznej oraz zmianę jej funkcjonalności i charakteru. Zamknięcie skrzyżowania ulicy Świętojańskiej ze Skwerem Kościuszki oraz zmiana organizacji ruchu z pętli komunikacyjnej na dwukierunkowy dojazd po południowej stronie placu dały szansę na niemal niezakłócony ruch pieszy na całej długości założenia. Prymat ruchu pieszo-rowerowego nad samochodowym wynika z rekreacyjnego, nie tranzytowego charakteru projektowanej przestrzeni, przy zachowaniu niezbędnego dojazdu dla użytkowników Klubu Żeglarskiego, studentów i wykładowców Uniwersytetu Morskiego, pracowników Akwarium Gdyńskiego, lokali handlowych i gastronomicznych oraz wszelkich dostaw.
Projektowane założenie urbanistyczne to sekwencja przestrzeni o różnych funkcjach, które oscylują wokół centralnej osi widokowej otwierającej się na morze. Skala założenia oraz jego linearność wymagały działań, które urozmaiciłyby jego repetytywność, stąd decyzja o fragmentarycznych zakrzywieniach osi, które powiększają przestrzeń przy bardziej atrakcyjnych funkcjonalnie przestrzeniach. W projekcie znalazły się trzy zespoły obiektów kubaturowych oraz przestrzenie mono- i wielofunkcyjne, a całość można podzielić na cztery strefy. Pierwsza strefa to skwer, pawilony oraz plac miejski, o najbardziej uporządkowanym, miejskim charakterze. Następnie przechodzi w park, który jest kontynuacją istniejącego Parku Rady Europy. Trzecia część założenia to okolica hal gastronomiczno-targowych, które są próbą uporządkowania dotychczas rozproszonej funkcji handlowej. Ostatnia strefa to Molo Południowe, które zyskało nieco więcej zieleni i stanowi sporą otwartą przestrzeń gotową na organizację uroczystości państwowych oraz imprez masowych.
Propozycja zakłada realizację trzech zespołów obiektów kubaturowych, które w formie i stylistyce nawiązują do charakterystycznych form gdyńskiego modernizmu. Obiekty stanowiące bramę dla całości projektu urbanistycznego to dwa pawilony – wystawowy z możliwością aranżacji na potrzeby wydarzeń kulturalnych oraz kawiarniany. Oba obiekty zaprojektowano w konstrukcji stalowej, która w zestawieniu ze szklaną elewacją zapewnia maksymalną ażurowość i całoroczne “przenikanie” się wnętrz budynków z proponowanym miejskim placem.
W środkowej części projektu zlokalizowana jest całoroczna hala gastronomiczno-targowa oraz otwarte targowisko. W obu budynkach zaprojektowano modułowe boksy dostępne zarówno z wnętrza hali jak i z poziomu deptaka, co nawiązuje do tradycyjnej typologii handlu ulicznego. W strefie gastronomicznej znajduje się duża przeszklona sala z antresolą, która zapewnia miejsce do siedzenia dla ok. 140 osób. Strefa handlowa hali w ciągu dnia funkcjonuje jako hala targowa, natomiast w nocy po zamknięciu boksów i likwidacji stoisk stanowi przedłużenie części gastronomicznej o miejsce do tańca lub przestrzeń na imprezy zamknięte. Hale zaprojektowano w konstrukcji stalowej, z dużą ilością przeszkleń, górna część elewacji pokryta jest półprzezroczystyymi panelami poliwęglanowymi.
Ostatni obiekt kubaturowy to zwieńczenie założenia urbanistycznego w formie horyzontalnego tarasu widokowego na końcu Mola Południowego. Taras na konstrukcji stalowej z otwartym przyziemiem nie stanowi bariery widokowej, daje natomiast możliwość obserwacji zarówno morza jak i całego założenia z innej perspektywy.
